Η Β’ τάξη του Γυμνασίου μας επισκέφθηκε το παραδοσιακό κηροπλαστείο του κυρίου Δρυμούση ΟΕ, έναν χώρο που δραστηριοποιείται στον χώρο της κηροπλαστικής από το 1963, δημιουργώντας εκκλησιαστικά και διακοσμητικά κεριά.
Η ξενάγηση ξεκίνησε με μια σύντομη ιστορική αναδρομή για το κηροπλαστείο και την παρουσίαση των δύο βασικών ειδών παραφίνης: σκληρή και μαλακή. Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να αγγίξουν τις πλάκες παραφίνης και, μέσα από την υφή τους, να αντιληφθούν τις διαφορές τους – μια εμπειρία που έκανε την επιστήμη και την τέχνη της κηροπλαστικής άμεσα αισθητή.
Η παραφίνη, όπως εξηγήθηκε, είναι παράγωγο του πετρελαίου, και έχει συγκεκριμένο σημείο τήξης, δηλαδή τη θερμοκρασία στην οποία αλλάζει κατάσταση από στερεή σε υγρή — μια έννοια που γνωρίζουν τα παιδιά από το μάθημα της Χημείας.
Στη συνέχεια, οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά πως ξεκινά η παραγωγή των κεριών, απευθείας από το καζάνι. Το μείγμα παραφίνης, που αποτελείται από παραφίνη υψηλής καθαρότητας και παραφινικά υπολείμματα (απόκερα), θερμαίνεται σε περίπου 91°C μέχρι να μετατραπεί σε υγρή, ομοιογενή μάζα. Κατά τη θέρμανση, τα φυτίλια και άλλες ακαθαρσίες, λόγω διαφοράς πυκνότητας, κατακάθονται στον πάτο του καζανιού και αφαιρούνται προσεκτικά με ειδική τσουγκράνα.
Η διαδικασία αξιοποιεί τις θερμοδυναμικές ιδιότητες της παραφίνης, όπως το σημείο τήξης και τη διαφορά πυκνότητας μεταξύ καθαρής παραφίνης και των αδιάλυτων υπολειμμάτων, εξασφαλίζοντας καθαρότητα και ομοιογένεια στο τελικό προϊόν. Μέσα από τη παρατήρηση αυτή οι μαθητές μπόρεσαν να δουν πώς η Χημεία συνδυάζεται με την παραδοσιακή τέχνη της κηροπλαστικής, μετατρέποντας μια απλή ουσία σε ένα όμορφο και χρήσιμο αντικείμενο.
Από το αρχικό καζάνι, το λιωμένο κερί μεταφέρεται μέσω σωλήνα σε ένα δεύτερο καζάνι, όπου ξεκινά η διαδικασία δημιουργίας των κεριών με τη χρήση του «καρουζέλ για κατασκευή κεριών» ή μηχανής περιστροφικής κατασκευής κεριών. Η θερμοκρασία του λιωμένου κεριού διατηρείται περίπου στους 59,5°C – 60,5°C, ώστε η παραφίνη να παραμένει σε ιδανική ρευστή κατάσταση.
Κατά την περιστροφική του κίνηση, το μηχάνημα επιτρέπει στα φυτίλια να βυθίζονται διαδοχικά και επανειλημμένα στο λιωμένο κερί. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, το κερί σχηματίζεται σταδιακά γύρω από τα φυτίλια, αποκτώντας ομοιογενές και σταθερό σχήμα, ενώ αξιοποιούνται οι θερμοδυναμικές ιδιότητες της παραφίνης, εξασφαλίζοντας ακρίβεια και υψηλή ποιότητα στο τελικό προϊόν. Η χρήση του καρουζέλ επιτρέπει, επιπλέον, την αυτόματη και ταυτόχρονη βύθιση πολλών φυτιλιών, καθιστώντας τη διαδικασία πιο αποδοτική και καλύτερα ελεγχόμενη σε σύγκριση με τη χειροκίνητη μέθοδο.
Στη συνέχεια, οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να δημιουργήσουν το δικό τους προσωπικό αποτύπωμα σε κερί. Βυθίζοντας προσεκτικά το δάχτυλό τους στο καζάνι με το λιωμένο κερί επανειλημμένα, σχηματίστηκαν λεπτές στρώσεις παραφίνης γύρω από το δάχτυλο, οι οποίες παρέχουν την κατάλληλη πάχυνση για τη δημιουργία ενός σταθερού και αναλλοίωτου κερινού αποτυπώματος.
Η δραστηριότητα αυτή επέτρεψε στους μαθητές να παρατηρήσουν τις ιδιότητες της παραφίνης, όπως την πλαστικότητα και τη σταθεροποίηση κατά την ψύξη – φαινόμενα που συνδέονται με όσα διδάσκονται στη Χημεία, σχετικά με τις αλλαγές κατάστασης της ύλης και το σημείο τήξης των στερεών. Ταυτόχρονα αποτέλεσε μια διασκεδαστική και βιωματική εμπειρία, συνδυάζοντας χημεία και δημιουργικότητα. Κάθε αποτύπωμα αποτέλεσε μια μικρή «δημιουργία τέχνης», που οι μαθητές απόλαυσαν με ενθουσιασμό.
Αφού τα κεριά σχηματίστηκαν πλήρως γύρω από τα φυτίλια, παραμένουν για κάποιο διάστημα σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο ψύξης, όπου η θερμοκρασία ελέγχεται προσεκτικά ώστε να σταθεροποιηθούν σωστά και να αποκτήσουν την κατάλληλη σκληρότητα πριν την κοπή. Στη συνέχεια, ακολουθεί το στάδιο της κοπής και διαχωρισμού. Με τη χρήση ειδικού εργαλείου, κόβεται οριζόντια το κάτω μέρος των πλαισίων, επιτρέποντας την απομάκρυνση των κεριών από τα πλαίσια με ακρίβεια.
Τα φυτίλια κόβονται και διαχωρίζονται ώστε κάθε κερί να είναι μεμονωμένο, ενώ τα κεριά ταξινομούνται ανάλογα με το ύψος και τον τύπο τους σε ειδικές κούτες, σύμφωνα με τις παραγγελίες των πελατών. Η διαδικασία αυτή απαιτεί μεγάλη προσοχή και ακρίβεια, καθώς η θερμοκρασία, ο χρόνος ψύξης και η σωστή χειροκίνητη επεξεργασία είναι καθοριστικοί παράγοντες για τη διατήρηση της ποιότητας και της ομοιομορφίας των κεριών.
Και καθώς η ξενάγηση έφτανε στο τέλος της, η φιλοξενία και η φροντίδα προς τους μαθητές ήταν υποδειγματική. Το κέρασμα που μας προσφέρθηκε πρόσθεσε μια ευχάριστη, ζεστή νότα στην εμπειρία, ενώ η επίσκεψη συνδύασε με μοναδικό τρόπο μάθηση, παρατήρηση, δημιουργικότητα και παραδοσιακή τέχνη, αφήνοντας σε όλους τους μαθητές μια αξέχαστη ανάμνηση.